Vijf maatregelen voor veiliger fietsverkeer onder de loep

Hoe kunnen we ons fietsverkeer veiliger maken?

De snelheid verlagen? Vrijliggende fietspaden aanleggen? Een circulatieplan invoeren? Conflictvrij maken van kruispunten? Fietsberaad Vlaanderen onderzocht samen met Transport & Mobility Leuven vijf maatregelen die een directe impact kunnen hebben op de verkeersveiligheid:

• Verlaging van de toegelaten snelheid van 50 naar 30 km/u binnen de bebouwde kom
• Invoering van een circulatieplan
• Verlaging van de toegelaten snelheid van 70 naar 50 km/u op wegen zonder vrijliggende fietspaden
• Conflictvrij regelen van verkeerslichten
• Aanleg van vrijliggende fietspaden 

Ze onderzochten welke impact de invoering van de maatregel heeft op het aantal dodelijke en zwaargewonde verkeersslachtoffers, maar ook wat de kostprijs van de maatregel is en wat het draagvlak is bij het grote publiek. 

Hieronder zie je de samenvatting: vrijliggende fietspaden zijn het veiligst en hiervoor is er ook veel draagvlak bij inwoners, maar de kostprijs is ook het hoogst. Snelheidsverlaging  en circulatieplannen verhogen de veiligheid en zijn goedkoper te realiseren, maar het draagvlak ontbreekt vaak.  

Het rapport geeft waardevolle inzichten voor iedereen die meer wil weten over veilige mobiliteit

Enkel inzichten:

• Snelheid van 70 naar 50 km/u zorgt voor 33% minder verkeersdoden
• Vrijliggende fietspaden zorgt voor meer dan een halvering (-55%) van de dodelijke en zwaargewonde verkeersslachtoffers
• De aanleg van vrijliggende fietspaden aan beide zijden van de weg kost meer dan 1.000.000 euro per kilometer
• Het conflictvrij maken van een kruispunt wordt geraamd op 200.000 euro
• Het draagvlak voor zone 30 Inwoners die in een centrum of een woonbuurt wonen, zijn veel vaker voorstander van zone 30 dan mensen die landelijker wonen of in een omgeving met lintbebouwing

Maatregelen in hun context

Naast het effect, de kostprijs en het draagvlak, is ook de locatie van belang. Vrijliggende fietspaden zijn vooral geschikt voor open gebieden buiten de stads- en dorpskernen, waar doorgaand verkeer een grotere rol speelt. In dichtbebouwde gebieden, zoals stadscentra of woonwijken, zijn circulatieplannen en zones 30 juist geschikter. Sommige maatregelen kunnen elkaar ook vervangen, zoals het verlagen van de snelheid van 70 naar 50 km/u, wat een alternatief kan zijn voor het aanleggen van vrijliggende fietspaden.

Maatregelen worden best ook ondersteund door infrastructurele ingrepen, handhaving en sensibilisering. Dat betekent dat de kosten, maar ook de effecten kunnen variëren afhankelijk van de manier waarop de maatregelen zijn genomen.